Ο ουρανός είχε μουχρώσει και ψιχάλες ράντιζαν την γη. Εισέβημεν στην μαρασμώδη ακρόδρομη καντίνα να περιμένουμε τον καιρό. Ο γεροκαντινιέρης, που θα έπρεπε εδώ-και-καιρό να είχε βγει στην σύνταξη, μάς σέρβιρε με-το-πάσο-του καφέ και κολατσιό. Παρόντες ήταν δύο λουφάροντες χωροφύλακες και ένας ομιλητικότατος παππούς. Σκοτώσαμε μαζί τών την ώρα με κουβέντα μέχρι-που ξανάλαμψε ο ήλιος.
Στηθήκαμε τότε στον δρόμο και τεντώσαμε αντίχειρες. Το πρώτο αμάξι που πέρασε κατέστη το πρώτο από τέσσερα που θα αλλάζαμε σήμερα επιστρέφοντας στην βόρεια Αρμενία. Έφερε δύο άνδρες, θείο και ανιψιό, από το Τζερμούκ. Ήταν εξαιρετικά ευπροσήγοροι. Καθ’ όλη την διαδρομή μας κατατόπιζαν στα πέριξ ως ξεναγοί και μάς έδειχναν φωτογραφίες από τον τόπο των. Κάναμε και μία στάση σε μία ξακουστή πηγή που βάσει των λεγομένων των ανάβλυζε νερό με θαυματουργές ιδιότητες. Περί αυτού δεν ξέρω, ήταν όμως σίγουρα δροσερότατο. Πρότειναν και να έλθουμε μαζί τών να μας μουσαφιρεύσουν, μα είχαμε άλλα σχέδια. Μας άφησαν με εγκάρδιους αποχαιρετισμούς πριν στρίψουν, και σταματήσαμε το επόμενο αμάξι.
Εν αντιθέσει με τους προηγουμένους, τούτοι οι δύο νεαροί επιβαίνοντες άνδρες δεν μάς απευθύνθηκαν καθόλου. Ο συνοδηγός νομίζω ήταν επίσης οτοστοπιστής. Ο οδηγός, ντυμένος με ένα κιτσάτο κοστούμι που θύμιζε πλασιέ, έπαιζε στην διαπασών αρμένικα τσιφτετέλια και χειριζόταν την κόρνα όπως ο γύφτος το κλαρίνο ενώ μεγαλοφώνως χαιρετούσε τον κάθε δεύτερο περαστικό. Μάς πέταξε στο κέντρο της πολίχνης Γιαγκεγκναντζόρ, οπόθεν αυτοί συνέχισαν ευθεία στην πεδιάδα προς Γερεβάν, κι εμείς πήραμε την δημοσιά προς τα βουνά.
Ένα καλό παιδί μας πήγε λίγα χιλιόμετρα μέχρι το χωριό του το Σατίν, όπου η κατάσταση δυσκόλευσε. Όχι αυτοκίνητο, ούτε γίδι δεν διερχόταν. Παρευρίσκοντο μόνο δύο πονηράκηδες χωριάτες που προσφέρθηκαν να μας πάνε στην επόμενη πόλη για πενήντα δολάρια, και ύστερα παλουκώθηκαν απαντέχοντας την κακοτυχία μας καθώς έφθινε λεπτό-με-το-λεπτό η μέρα.
Είχα αρχίσει να απελπίζομαι όταν, μετά από μία διαδοχή μαρσαρισμάτων, ξεπρόβαλε με παντιλίκια μία κλούβα από την παρακάτω καμπύλη. Ευτυχώς σταμάτησε. Ο παλαβιάρης οδηγός μετέφερε λαχανικά στην πόλη και μας πήρε με χαρά. Ανεβήκαμε, και το σανίδωσε. Αφού δεν έκοψε στην πρώτη στροφή, φόρεσα μηχανικά την ζώνη.
«Είναι υποχρεωτική στην χώρα σου;» με ρώτησε με ένα ψήγμα υποτίμησης.
«Ναι» απάντησα.
«Κι εδώ» μού είπε με ένα χασκόγελο.
Αυτό που δεν έκανε στην στροφή το έκανε στο μαγαζάκι που ακολούθησε: φρέναρε. Κατέβηκε και ψώνισε μία σακούλα μπίρες. Άνοιξε μία, μάς πέρασε από μία, και γκάζωσε εκ νέου.
«Είναι παράνομο να πίνεις ενώ οδηγείς στην χώρα σου;» με ρώτησε αφότου κατέβασε μια γερή γουλιά.
«Ναι» ξαναπάντησα.
«Κι εδώ» ξανάπε, λαμποκοπώντας υπερηφάνεια.
«Έχω φάει πολλά πρόστιμα» προσέθεσε σε δυο στιγμές με καμάρι τέτοιο ωσάν να εκαυχάτο για μετάλλια και παράσημα.
Όπως ανηφορίζαμε σπινιάροντας το βουνό, έβγαλε ιστορία:
«Τώρα τελευταία δουλεύω την κλούβα στην Αρμενία επειδή θέλω να είμαι κοντά στο σπίτι μου. Πρώτα οδηγούσα νταλίκα σε όλον τον κόσμο.»
«Ωραίος. Σαν πού δηλαδή;»
«Παντού. Έχω πάει Γεωργία, Ρωσία… Κίνα… Κούβα.»
«Τι λες τώρα; Πήγες με την νταλίκα στην Κούβα; Αποπού εμπάρκαρες;»
«Τι εννοείς;»
«Τι να εννοώ…; Σε ποιο λιμάνι πήρες το καράβι;»
«Ποιο καράβι; Σού είπα: με την νταλίκα πήγα.»
«Πήγες με την νταλίκα απευθείας στην Κούβα; Μέσω ποιας χώρας;»
«Ε… αυτήν εκεί κοντά στην ε… Αμερική.»
«Ναι; Και στην Αμερική πώς οδήγησες;»
«Απόκει μωρέ… Πώς το λένε…; Έχουν περάσει χρόνια και ξεχνάω… Κείνο που είναι ανάμεσα στην Αμερική και την Ρωσία.»
«Τον Αρκτικό Ωκεανό;»
«Όχι το άλλο.»
«Την Ευρώπη;»
«Ναι μπράβο, αυτό.»
«Κατάλαβα.»
Στο πέρασμα της κορυφογραμμής του Όρους Σελίμ, σταμάτησε και μας κατέβασε. Θαυμάζοντας την εκπληκτική, αμφικατευθυντική θέα, τον ακολουθήσαμε σε ένα μονοπάτι που μας οδήγησε σε ένα μεσαιωνικό καραβανσεράι. Γνωστό ως το Καραβανσεράι του Ορβηλιανού, ένεκα του πρίγκιπα που το έχτισε τον δέκατο-τέταρτο αιώνα, αυτό είναι το πιο καλοσυντηρημένο καραβανσεράι της Αρμενίας. Η αψιδωτή του πύλη έφερε ανάγλυφες παραστάσεις ενός ταύρου και ενός φτερωτού θηλαστικού, δεξιά και ζερβά πάνω από το ανώφλι, που θύμιζαν τέχνη αρχαίας Βαβυλώνας. Τής κύριας αίθουσας που θα στέγαζε το καπηλειό εφήπτετο επιμήκης στάβλος που θα ξεκούραζε τα άλογα ενώ χαροκοπούσαν οι καβαλάρηδες.
Μία αγωνιώδης, ραλιστική κατάβαση μας κόμισε στο Μαρτούνι: την μεγαλύτερη πόλη παρά την νότια όχθη της Λίμνης Σεβάν. Με μία στάση σε ένα παντοπωλείο προς αναπλήρωση της μπιροσακούλας, ο φίλος ο κατά φαντασίαν νταλικιέρης μας πέταξε σε έναν ειδυλλιακό, χλοερό γιαλό για να την πέσουμε. Μάς άφησε τις μπίρες και είπε θα επιστρέψει να τις πιούμε αφότου ξεφορτώσει τα ζαρζαβατικά, αλλά έγινε άφαντος.
Κατεβάζοντας λίγες μόνοι, απεθαυμάσαμε το βασίλεμα, ανάψαμε φωτιά, μαγειρεύσαμε, φάγαμε, και βυθιστήκαμε σε γλυκό ύπνο στην τέρψη της λιμναίας αερινάδας.
Ασμενιζόμενοι το λιοπερίχυτο και ευάερο πρωί, αγάλια ετοιμαστήκαμε κι αναχωρήσαμε. Ένας περίπατος διαμέσου του ευφραντικού δρυμώνα που γειτόνευε την λίμνη μας γύρισε στον δρόμο, όπου και σταματήσαμε το πρώτο αμάξι.
Τούτος ο οδηγός ήταν στ’-αλήθεια νταλικιέρης—ήξερε πού πέφτουν οι χώρες. Είχε επιστρέψει από Ρωσία προ δύο ημερών και έφευγε πάλι άμεσα για Λευκορωσία. Μας άφησε στο κέντρο του Μαρτούνι και την έκανε να χαρεί το σπίτι του.
Χτυπήσαμε έναν σαουαρμά, προμηθευτήκαμε λίγα βασικά στην υπεραγορά, και σαν εξήλθαμε αυτής, μάς την έπεσε ο πρώτος αγγλόφωνος άνθρωπος που πετύχαμε στην Αρμενία. Ήταν καλός ανθρωπάκος, και ευχαριστήθηκα λίγη κουβέντα σε φυσική μου γλώσσα. Αλλά μού μαύρισε την ψυχή πρωινιάτικα. Μάς προσκολλήθηκε μία ώρα να μεμψιμοιρεί ακατάπαυστα και μέχρι δακρύων για την οικονομική του δυσχέρεια, τον φόβο της επιστράτευσης, και διάφορα πραγματικά ή φαντασιακά σημεία και τέρατα.
Τον αποχαιρετήσαμε με ειλικρινείς ευχές και βαδίσαμε προς το τέρμα της πόλης να κάνουμε οτοστόπ. Περιέργως, δεν σταματούσε κανείς. Ο πρώτος που επιτέλους έκοψε ζήτησε λεφτά. Αυτά ωστόσο ανέρχονταν σε ένα δίκαιο τσοντάρισμα για βενζίνη. Συμφωνήσαμε, μπήκαμε, και μάς έδωσε και από ένα αχλάδι μπόνους.
Ο ουρανός αντάρευσε και ξέρασε μία απίθανη νεροποντή καθώς τσουλούσαμε παρά την δυτική όχθη της Λίμνης Σεβάν. Καταλάγιασε μόλις σαν αποβιβαστήκαμε στο πλάι της μεσαιωνικής Μονής του Χαϊραβάνκ. Κομψώς χτισμένη επί των ράχτων να επιβλέπει την τετράπλατη λίμνη και τα γύρωθεν ορεινά χερσοτόπια, κοσμούσε μία κατεξοχήν εμβληματική αρμενική εικόνα.
Στήσαμε την σκηνή λίγο πιοδίπλα από το μοναστήρι, και ενώ η Σόφη άρχισε να τεμαχίζει λαχανικά για δείπνο, εγώ κατέβηκα στην ακρολιμνιά να φέρω νερό. Παρότι η βροχόπτωση είχε κοπάσει, ο άνεμος εφρύαζε ψυχρός και ισχυρός, αναστατώνοντας την επιφάνεια της λίμνης ωσάν του χειμερινού πελάγους. Λόγω της επί τόπου δυσπροσιτότητας της όχθης, αναγκάστηκα να γεμίσω τον νερόσακο γραπωμένος στην βάση ενός απότομου παρόχθιου βράχου, δερόμενος από τσουχτερά κύματα.
Έγινα μούσκεμα, ένιωσα άρρωστος, και κατέληξα να τουρτουρίζω τυλιγμένος στον υπνόσακο. Το πρώτο τμήμα της νύχτας, έμεινα προσέτι άγρυπνος διότι ένα μπουλούκι σουρωμένων κουτεντέδων επέλεξαν τον χώρο έξω από την σκηνή μας ως κατάλληλο μέρος για φωνές, μουσικές, και σβουριλίκια με τα αμάξια. Το δεύτερο τμήμα της νύχτας, τουλάχιστον μισοκοιμήθηκα.
Το πρωί η αιθριότητα είχε αποκατασταθεί. Λίγο παρακάτω, εκεί που απλωνόταν οψές ομίχλη, διεκρίναμε μία ωραία χλοερή παραλιούλα με κιόσκια. Μαζεύσαμε διαμιάς και μετακομίσαμε σε ένα κομμάτι χορταριού μπροστά στον γιαλό δίπλα από το δικό μας ιδιωτικό κιόσκι. Καθώς ήταν Κυριακή, προσεχώς κατέφτασαν πολλές παρέες εκδρομέων. Κατέλαβαν όλα τα κιόσκια και το μήκος της παραλίας, έβγαλαν τις σχάρες, και άρχισαν το γλέντι. Περάσαμε εκεί χαλαρά όλη την ημέρα, γευόμενοι χίλιες-δύο κερασμένες λιχουδιές. Και σαν σκοτείνιασε και ερήμωσε ο τόπος, την πέσαμε για αναπλήρωση δυνάμεων προ του επικειμένου μακρού ταξιδιού.
Φωτογραφίες από την Λίμνη Σεβάν
Δες (και αν θες χρησιμοποίησε) όλες μου τις φωτογραφίες από την Λίμνη Σεβάν.
Στέγαση και δραστηριότητες στην Αρμενία
Γνωστοποίηση συνεργατικών σχέσεων: Εφόσον αγοράσεις αγαθά ή υπηρεσίες μέσω των εμπεριεχομένων στην παρούσα ιστοσελίδα συνδέσμων, ενδέχεται να προσλάβω κάποιο μικρό ποσοστό από το κέρδος του πωλητή δίχως να χρεωθείς επιπλέον δραχμή. Θα συνδράμεις λίαν εκτιμιτέως στην διατήρηση και περαιτέρω εμπλουτισμό αυτού του ιστοχώρου. Ευχαριστώ!
Το Stay22 είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που σού επιτρέπει να αναζητήσεις και να συγκρίνεις καταλύματα και εμπειρίες από διαφορετικές πλατφόρμες πάνω στον ίδιο κομψό χάρτη. Καθόρισε τις προτιμήσεις σου στις ρυθμίσεις.
