Κατά τα μακροτενή μου ταξίδια ανά την υφήλιο, καμμία άλλη ήπειρος δεν με έχει γοητεύσει τόσο όσο η Αφρική. Μάλιστα, θα έλεγα ακόμη και ότι οι λοιπές ήπειροι μού δοκούν συγκριτικά πανομοιότυπες αναμεταξύ τών. Καταλαμβάνονται πλέον όλες από αυτό που αποκαλούμε ανεπτυγμένες χώρες. Η ανθρωπολογικώς αρχαιότερη των ηπείρων, με την σειρά της, παραμένει παρθένα, άγρια, μαγική, με έναν τρόπο που προσφέρει στον ταξιδευτή που θα ευτυχήσει να την βιώσει μία μοναδική ευκαιρία να ταξιδεύσει και στον χρόνο εκτός από τον χώρο.

Θα συνιστούσα ανεπιφύλακτα σε έκαστο ανήσυχο πνεύμα να βιαστεί ταξιδεύσει στην Αφρική προτού και αυτή αφομοιωθεί ολοκληρωτικά από την παγκοσμιοποίηση. Μα ανεξαρτήτως ταξιδιωτικών προθέσεων, θα πρότεινα εις πάντες να επιμορφωθούν στον τομέα αυτής της τόσο άδικα παραμελημένης ηπείρου. Διά τούτο και συνέταξα την ακόλουθη λίστα με κάποια από τα πιο αξιόλογα βιβλία με θέμα την Αφρική στην ελληνική γλώσσα. Έχω συμπεριλάβει μία μίξη δημοσιογραφικών και λογοτεχνικών έργων από αμφοτέρους Έλληνες και μεταφρασμένους ξένους συγγραφείς.

Από το Κέιπ Τάουν στην Αλεξάνδρεια

Υπότιτλος: Ένα επικό ταξίδι γεμάτο περιπέτειες και συγκινήσεις

Ίσως θα ήμουν λιγότερο ματαιόδοξος, αλλά και λίγο βλάκας, να μην αρχίσω αυτή την λίστα με το δικό μου βιβλίο. Στο «Από το Κέιπ Τάουν στην Αλεξάνδρεια» αφηγούμαι τις προσωπικές μου περιπέτειες κατά το πρώτο μου ταξίδι στην Αφρική. Αυτό ήταν μία διά ξηράς διάσχιση της ηπείρου, από και προς τις πόλεις τις οποίες ο τίτλος υποδηλώνει, που πραγματοποίησα το 2014/15. Μέσω αυτών των σελίδων, προσκαλώ τον αναγνώστη να συνταξιδεύσει μαζί μού σε κάποια από τα πιο απίθανα αφρικανικά φυσικά τοπία και να γνωρίσει τους ποικίλους και ιδιόμορφους πολιτισμούς που αυτά φιλοξενούν.

Σε αυτό το έργο αποπειρώμαι να διαβιβάσω μία σοβαρή μεν, γλαφυρή δε, παρουσίαση διαφόρων όψεων της ετερόμορφης και τόσο σαγηνευτικής αφρικανικής πραγματικότητας, καθώς και των θεσπέσιων συναισθημάτων και της εξέλιξης της όλης μου ταξιδευτικής φιλοσοφίας που αυτή μού επέφερε. Το βιβλίο απευθύνεται πρωτίστως σε λάτρεις περιπετειωδών ταξιδιών, καθώς και εις πάντες αντισυμβατικούς αναγνώστες με ανεπτυγμένη αίσθηση περιέργειας.

Παρουσίαση: Το παρόν έργο αφηγείται μία ιστορία πέρα ως πέρα αληθινή. Αυτή αρχίζει στο Κέιπ Τάουν της Νοτίας Αφρικής κατά τις αρχές ενός νοτίου καλοκαιριού, όταν μόλις είχα αφιχθεί εκεί με ένα διαβατήριο, έναν ορισμένο ― και περιορισμένο ― προϋπολογισμό, όσες αποσκευές μπορούσα να φορτωθώ και να κουβαλήσω πάνω μού υπό οιεσδήποτε συνθήκες, και μία τρελή ιδέα: να φτάσω, εν καιρώ, από το νοτιότερο άκρο της Αφρικανικής Ηπείρου μέχρι την Μεσόγειο Θάλασσα ταξιδεύοντας όλον τον δρόμο δια ξηράς. Το μόνο που έλειπε ήταν το σχέδιο… Μετά το πέρας έξι μηνών και την διάνυση ανυπολόγιστων χιλιομέτρων με μία πληθώρα ποικίλων μεταφορικών μέσων και τον διερχομό μέσω δώδεκα ξεχωριστών αφρικανικών κρατών, μία νύχτα σε κάποια προκυμαία της Αλεξάνδρειας, ήταν που αυτή η μέχρι πρότινος ιδέα είχε μετουσιωθεί σε ανάμνηση… την ανάμνηση μίας επικής περιπέτειας γεμάτης εκλεκτές συγκινήσεις. Μία συλλογή από τα πιο αξιομνημόνευτα στιγμιότυπα αυτής της περιπέτειας και τις πιο αξιοσημείωτες παρατηρήσεις μου πάνω στην ιδιάζουσα και σαγηνευτική αφρικανική πραγματικότητα είναι που η ιστορία αυτή αφηγείται.

• Συγγραφέας: Δημήτριος Φανούριος Πίσχινας
• Κατηγορία: Ταξιδιωτικό / Οδοιπορικό
• Χρονολογία: 2016
• Σελίδες: 406
• Εκδότης: Δημήτριος Φανούριος Πίσχινας

Ταξιδεύω άρα υπάρχω

Υπότιτλος: Μία περιπέτεια 3 ετών σε 39 χώρες – Κυκλώνοντας την Αφρική με μία μοτοσυκλέτα

Ένας από τους πιο αξιοσέβαστους Έλληνες ταξιδευτές – τον οποίο έχω την τιμή να έχω γνωρίσει προσωπικά και να έχω παραλάβει το βιβλίο του στο χέρι – ο Ηλίας Βροχίδης μάς διηγείται εδώ τρία έτη περιπλάνησης στην Αφρικανική Ήπειρο με μία μοτοσυκλέτα. Ακολουθούμε την μακρά του, σκονισμένη πορεία μέσω 39 αφρικανικών και μεσοανατολικών κρατών· γνωρίζουμε τους ιδιαίτερους χαρακτήρες που πέτυχε στο διάβα του· και βιώνουμε μαζί τού μία ολότελα τρελή, ηρωική περιπέτεια. Ένα βιβλίο που κάθε Έλληνας ταξιδιώτης οφείλει να έχει διαβάσει.

Παρουσίαση: Το 2013 ο Ηλίας Βροχίδης ξεκίνησε για να εξερευνήσει την αφρικανική ήπειρο και τη Μέση Ανατολή με τη μικρή, παλιά μοτοσυκλέτα του. Επί δέκα μήνες, στο δυσκολότερο κομμάτι του ταξιδιού, τη Δυτική και Κεντρική Αφρική, τον συνόδευε η Χριστίνα Πεφάνη με τη δική της μοτοσυκλέτα. Όταν εκείνη επέστρεψε αεροπορικώς στην Ελλάδα, ο Ηλίας εργάστηκε για δυόμισι μήνες σ’ ένα εστιατόριο της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό. Κατόπιν, συνέχισε μονάχος το οδοιπορικό του στη Νότια και Ανατολική Αφρική, αλλά και στη Μέση Ανατολή. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 2016, έχοντας επισκεφτεί 39 χώρες κι έχοντας καλύψει 96.000 χιλιόμετρα (πάνω από δύο φορές την περιφέρεια της γης)! Με το βιβλίο αυτό θέλει να μεταφέρει τον αναγνώστη στη σκονισμένη και πολυβασανισμένη ήπειρο της Αφρικής, εξοικειώνοντάς τον με τους πολιτισμούς που γνωρίζει στο διάβα του, τους ανθρώπους που συναντά, τα προβλήματά τους, τις χαρές τους, την άγρια φύση μέσα στην οποία ζουν, αλλά και τις περιπέτειές που αντιμετωπίζει ο ίδιος. Σκοπός του είναι να καταρρίψει τα στερεότυπα που όλοι μας έχουμε γι’ αυτήν τη γωνιά της γης. Ο Ηλίας πέρασε 223 νύχτες στο αντίσκηνό του, μέσα στη φύση, κι άλλες έξι σε αστυνομικά τμήματα! Έμεινε σε 17 βίλες με πισίνα. Τον φιλοξένησαν βασιλικοί σύμβουλοι, μαύροι, λευκοί, μιγάδες, ντόπιοι, μετανάστες, Ισραηλινοί, Παλαιστίνιοι… Ο στόχος του πάντα είναι να γνωρίζει κάθε πλευρά των τόπων που επισκέπτεται κι όχι μόνο εκείνη που συνήθως προβάλλεται…

• Συγγραφέας: Ηλίας Βροχίδης
• Κατηγορία: Ταξιδιωιτκό/Οδοιπορικό
• Χρονολογία: 2018
• Σελίδες: 496
• Εκδότης: iwrite.gr

Αφρικής μέθεξη

Η καθηγήτρια γαλλικής φιλολογίας και παθιασμένη εξερευνήτρια Ελένη Γκίνου έχει τρεις και πλέον δεκαετίες διεθνών ταξιδιών στο δυναμικό της. Σε αυτό το βιβλίο μάς αφηγείται τα ταξίδια της στην αγαπημένη της Ήπειρο, και ιδίως την «μέθεξη» (ψυχική συνάντηση / επικοινωνία ανάμεσα στον αισθητό κόσμο και τον κόσμο των ιδεών) που έχει βιώσει κατά τις συναναστροφές της με τους πλανευτικούς αφρικανικούς πολιτισμούς.

Παρουσίαση: Η Αφρική αποτελεί τον καλύτερο τεχνίτη πάνω στη γη για να ακονίσει τις αισθήσεις του ταξιδευτή. Αυτό το ακόνισμα είναι συναρπαστικό στο βίωμά του, που αλλάζει όλα τα κύτταρα όχι μόνο του σώματος αλλά και της ψυχής. Η Αφρική μαθαίνει στον ταξιδευτή να νιώθει την αναγέννηση κάθε κυττάρου με τον πιο συναρπαστικό τρόπο. . . είναι η μοναδική ήπειρος στον πλανήτη, που ασκεί ακόμη στον ταξιδευτή αυτήν την μαγεία των αισθήσεων. Είναι αυτή που σε δευτερόλεπτα ξέρει να συνενώνει τις αισθήσεις με την καρδιά. Έχει αυτή την τέχνη, που την περνάει στον ταξιδευτή σε μορφή ηλεκτροπληξίας. Η Αφρική είναι μια ιερή πλανεύτρα. Πάντως, περισσότερο από κάθε άλλο μέρος του κόσμου, νιώθεις ότι έχει μια δική της περίεργη ψυχή. . . μυστηριωδώς ευγενική και εκφραστική.

• Συγγραφέας: Ελένη Γκίνου
• Κατηγορία: Ταξιδιωτικό
• Χρονολογία: 2009
• Σελίδες: 463
• Εκδότης: Μίλητος

Ένας Έλληνας στην χαμένη Αφρική

Υπότιτλος: Το ημερολόγιο ενός εξερευνητή

Αυτό είναι ένα βιβλίο το οποίο δεν έχω διαβάσει, και μέχρι προ ολίγου αγνοούσα παντελώς την ύπαρξη του. Έψαξα μα απέτυχα να εντοπίσω περισσότερες πληροφορίες περί αυτού και του συγγραφέα του στο διαδίκτυο. Αυτό το συνυφασμένο μυστήριο, καθώς και το γεγονός του ότι είναι γραμμένο κατά κάποια προηγούμενη γενεά, είναι που μού εξιτάρουν την περιέργεια και με καθιστούν ιδιαιτέρως πρόθυμο να το διαβάσω. Θα ανανεώσω αυτήν την καταχώρηση στο μέλλον όταν τα καταφέρω.

• Συγγραφέας: Καλαϊτζάκης Αντώνης
• Κατηγορία: Ταξιδιωτικό
• Χρονολογία: 1997
• Σελίδες: 406
• Εκδότης: Παρατηρητής

Στην Αφρική

Καταλήγοντας με τις ταξιδιωτικές καταχωρήσεις της λίστας, προσθέτω και αυτό το βιβλίο από τον Αρχιεπίσκοπο Τιράνων Αναστάσιο (κατά κόσμον: Αναστάσιο Γιαννουλάτο). Ο συγγραφέας διετέλεσε διευθυντής της Πατριαρχικής Σχολής της ορθόδοξης ιεραποστολής στην ανατολική Αφρική την δεκαετία του ’80, και στα απομνημονεύματά του μάς μεταδίδει τις εμπειρίες του κατά την διαμονή του σε αυτή την γωνία του πλανήτη και την επαφή του με την αφρικανική πνευματικότητα. Ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα ανεξαρτήτως θρησκευτικών φρονημάτων.

Παρουσίαση: Στο βιβλίο αυτό καταγράφονται ίχνη της ιεραποστολικής πορείας στην Αφρική του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου, καθώς και μελετήματά του για την αφρικανική θρησκευτικότητα, που καταδεικνύουν με πόσο σεβασμό και γνώση προσπάθησε να προσεγγίσει την αφρικανική ψυχή, προσφέροντας της τον θησαυρό της ορθόδοξης αλήθειας, της σταυρωμένης αγάπης και της αναστάσιμης ελπίδας του Χριστού. Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος (Γιαννουλάος), ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Επίτιμο Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, με την αποστολική φλόγα που χαρακτηρίζει το σύνολο της βιοτής του, συνδυάζοντας τα χαρίσματα του έγκριτου θεολόγου και θρησκειολόγου, του δημιουργικού ηγέτη, και κυρίως του ανθρώπου αγάπης και αυτοθυσίας, περπάτησε στη σαβάνα και τις ζούγκλες της Αφρικής, και το πέρασμα του έφερε καρπόν πολύν που συνεχίζει να πολλαπλασιάζεται και μετά τη φυσική απουσία του από τους προσφιλείς του Αφρικανούς.

• Συγγραφέας: Αναστάσιος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων
• Κατηγορία: Ταξιδιωτικό/Θρησκευτικό
• Χρονολογία: 2010
• Σελίδες: 480
• Εκδότης: Αποστολική Διακονία

Έβενος το χρώμα της Αφρικής

Ως πρώτο έργο ξένου συγγραφέα σε αυτή την λίστα, καταχωρώ το βιβλίο του Πολωνού δημοσιογράφου Ρίτσαρντ Καπουσίνσκι. Ο τύπος υπήρξε αποκλειστικός ανταποκριτής του κομμουνιστικού καθεστώτος της Πολωνίας στην Αφρική κατά την πολυτάραχη περίοδο της αποαποικιοποίησης της ηπείρου. Από το 1956 μέχρι το 1981, κάλυψε 27 επαναστάσεις και πραξικοπήματα, και βίωσε από πρώτο χέρι την δραματική ιστορική μεταβολή της μαστιζόμενης αυτής περιοχής του πλανήτη. Μαέστρος στο είδος του, παντρεύοντας την δημοσιογραφία με το εξωραϊσμένο ύφος της λογοτεχνίας, σε αυτό το βιβλίο μας φέρνει σε στενή επαφή με τα ιστορικά γεγονότα που μορφοποίησαν την σύγχρονη Αφρική.

Παρουσίαση: Το 1957 ο Ρίσαρντ Καπισίνσκι έφτασε στην Αφρική για να καταγράψει το τέλος της αποικιοκρατίας. Από τις πρώτες μέρες της ανεξαρτησίας της Γκάνα ως τη γενοκτονία στη Ρουάντα, ο Καπισίνσκι κάλυψε τεράστιες αποστάσεις προσπαθώντας να παρακολουθήσει τις άμεσες, συχνά βίαιες, εξελίξεις που ακολούθησαν την απελευθέρωση. Το αποτέλεσμα, μια καταπληκτική απεικόνιση της Αφρικής.

• Συγγραφέας: Ρίτσαρντ Καπουσίνσκι / Ryszard Kapuscinski
• Ξενόγλωσσος Τίτλος: The shadow of the sun
• Μετάφραση: Ζώγια Μαυροειδή
• Κατηγορία: Μαρτυρία
• Χρονολογία: 2009
• Σελίδες: 448
• Εκδότης: Μεταίχμιο

Πέρα από την Αφρική

Έχοντας πάρει μία καλή γεύση της αποαποικιοπιούμενης Αφρικής μέσω του προηγουμένου βιβλίου, μέσου αυτού γνωρίζουμε την ήπειρο κατά το απόγειο της αποικιοκρατίας. Πολλοί θα είστε εξοικειωμένοι με την ιστορία από την μεταφορά της στην μεγάλη οθόνη από τον Σίντνεϊ Πόλακ (Out of Africa, 1985). Η Δανέζα Κάρεν Μπλίξεν μετοίκησε στην τότε Βρετανική Ανατολική Αφρική, σημερινή Κένυα, το 1913, και μάς μεταδίδει μία ζωηρή περιγραφή για την ζωή στην Αφρική κατά τις αρχές του περασμένου αιώνα.

Παρουσίαση: Το βιβλίο καταγράφει την αφρικάνικη εµπειρία της Κάρεν Μπλίξεν στη Βρετανική Ανατολική Αφρική πριν από το ξέσπασµα του Β΄ Παγκόσµιου Πολέµου. Πνεύµα αντισυµβατικό και ελεύθερο, η δανέζα Μπλίξεν καταφέρνει ξεπερνώντας τις αποικιοκρατικές και ρατσιστικές αντιλήψεις που επικρατούσαν την εποχή εκείνη, να διεισδύσει στον πυρήνα των πραγµάτων και να µας δώσει ένα απολαυστικό πορτρέτο ενός χαµένου παραδείσου. ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕΤΑΦΕΡΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΙΝΤΝΕΪ ΠΟΛΑΚ ΜΕ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥΣ ΜΕΡΙΛ ΣΤΡΙΠ ΚΑΙ ΡΟΜΠΕΡΤ ΡΕΝΤΦΟΡΝΤ Είχα ένα αγρόκτηµα στην Αφρική, στους πρόποδες των λόφων Νγκονγκ. Ο ισηµερινός περνά εκατόν εξήντα χιλιόµετρα βόρεια απ’ αυτούς τους ορεινούς όγκους, και το αγρόκτηµα απλώνεται σε υψόµετρο πάνω από χίλια οκτακόσια είκοσι µέτρα. Κατά τη διάρκεια της ηµέρας ένιωθες ότι ανέβηκες ψηλά, ότι πλησίασες τον ήλιο, νωρίς όµως το πρωί και το σούρουπο η ατµόσφαιρα ήταν διαυγής και γαλήνια, και οι νύχτες κρύες. Γεωγραφική θέση και υψόµετρο συντελούσαν στη δηµιουργία ενός τοπίου που όµοιό του δεν υπήρχε σε ολόκληρο τον κόσµο. Πλούτος και αφθονία πουθενά. Ήταν η Αφρική διυλισµένη στα χίλια οκτακόσια είκοσι µέτρα, σαν τη δυνατή και καθάρια ουσία µιας ηπείρου.

• Συγγραφέας: Κάρεν Μπλίξεν / Karen Blixen
• Ξενόγλωσσος Τίτλος: Out of Africa
• Μετάφραση: Έφη Φρυδά
• Κατηγορία: Μαρτυρία
• Χρονολογία: 2018
• Σελίδες: 464
• Εκδότης: Μεταίχμιο

Νότια Αφρική

Υπότιτλος: Ο πιο παραστατικός και πλήρης οδηγός

Για να συμπεριλάβω στην λίστα και έναν κατεξοχήν ταξιδιωτικό οδηγό, προσθέτω αυτόν εδώ από τις Εκδόσεις Explorer με θέμα την Νότια Αφρική. Μία από τις πιο πολυπληθείς και πιο ποικιλόμορφες γεωγραφικά και πολιτισμικά χώρες της Αφρικανικής Ηπείρου, η Νότια Αφρική συγκαταλέγεται στις προσωπικά αγαπημένες μου χώρες, την οποία ανεπιφύλακτα θα συνιστούσα στον κάθε ταξιδιώτη να βάλει ψηλά στην λίστα των ευκτών του, μελλοντικών προορισμών. Για όποιον προγραμματίζει ένα ταξίδι στην Νότια Αφρική, το παρόν βιβλίο θα αποτελέσει υπερπολύτιμο εφόδιο.

Παρουσίαση: Η Νότια Αφρική, το Έθνος Ουράνιο Τόξο, λέγεται ότι προσφέρει όλο τον κόσμο σε μια χώρα. Η ποικιλία του τοπίου είναι φανταστική: από πανέμορφα δάση και εντυπωσιακές ακτές μέχρι πόλεις που σφύζουν από ζωή. Πρόκειται για χώρα με 11 επίσημες γλώσσες και πολύπλευρη κουλτούρα. Εδώ θα βρείτε ό,τι επιθυμήσετε, ακόμη και αν θέλετε να ασχοληθείτε με συναρπαστικά, ακραία σπορ, να περιηγηθείτε στους αμπελώνες ή να ψωνίσετε. Το ταξίδι πάντως δεν θεωρείται ολοκληρωμένο αν δεν επισκεφθείτε κάποιο από τα εθνικά πάρκα για να δείτε λιοντάρια, ελέφαντες και άλλα ζώα που προστατεύονται στους δρυμούς αυτούς.

• Συγγραφέας: Συλλογικό
• Κατηγορία: Ταξιδιωτικός Οδηγός
• Χρονολογία: 2010
• Σελίδες: 434
• Εκδότης: Explorer

Βόρεια Αφρική

Υπότιτλος: Εσωτερική πολιτική / Περιφερειακές και διεθνείς σχέσεις

Κατηραμένη από την άμμο και ευλογημένη από πλούσια ορυκτά κοιτάσματα, η βόρεια Αφρική έχει υποστεί ου λιγότερα παιδέματα από την εξίσου πολύπαθη υποσαχάρια Αφρική. Κατατρυχόμενες από πολιτική αστάθεια, εμφύλιες συρράξεις και φονταμενταλιστική τρομοκρατία, μπαίνοντας στην τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα, οι βορειοαφρικανικές χώρες ακόμη αντιμετωπίζουν δεινά προβλήματα. Σε αυτό το βιβλίο, η καθηγήτρια διεθνών σχέσεων Βιβή Κεφαλά μάς εξοικειώνει με τις γεωπολιτικές προκλήσεις που η στρατηγική αυτή περιοχή του πλανήτη παρουσιάζει.

Παρουσίαση: Η περιοχή της Βόρειας Αφρικής παρουσίαζε και συνεχίζει να παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις διεθνείς σχέσεις, καθώς διαθέτει πλούσια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου και βρίσκεται σε άμεση αλληλεξάρτηση με την Μέση Ανατολή, την υποσαχάριο Αφρική και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πέντε χρόνια μετά τις αραβικές εξεγέρσεις και την ανατροπή των καθεστώτων της Τυνησίας και της Λιβύης, η Βόρεια Αφρική διέρχεται μία δύσκολη μεταβατική περίοδο, που σημαδεύεται από την ατελεύτητη λιβυκή κρίση και χαρακτηρίζεται από την αδυναμία των χωρών της περιοχής να υπερβούν τις οικονομικές και πολιτικές στρεβλώσεις του παρελθόντος. Η δύσκολη αυτή κατάσταση δημιουργεί νέες απειλές και προκλήσεις τόσο για την περιφερειακή όσο και για την ευρωπαϊκή ασφάλεια, όχι μόνο λόγω της αστάθειας που δημιουργεί ο συνεχιζόμενος λιβυκός εμφύλιος αλλά και λόγω της διάχυσης του εξτρεμιστικού ισλαμισμού, πράγμα που δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους αποσταθεροποίησης όλων των βορειο-αφρικανικών χωρών. Στόχος του ανά χείρας βιβλίου είναι η ανάλυση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της περιοχής, καθώς και των βασικών παραγόντων διαμόρφωσής της, όπως επίσης και της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής κάθε μίας από τις πέντε χώρες που την απαρτίζουν από την κατάκτηση της ανεξαρτησίας τους μέχρι σήμερα.

• Συγγραφέας: Βιβή Κεφαλά
• Κατηγορία: Πολιτικό
• Χρονολογία: 2015
• Σελίδες: 392
• Εκδότης: Παπαζήσης

Αφρική και ανάπτυξη

Υπότιτλος: Η τελευταία παγκόσμια πρόκληση-ευκαιρία

Σε άλλο ένα έργο πολιτικοοικονομικού ενδιαφέροντος, ο καθηγητής διεθνούς δικαίου Γρηγόρης Τσάλτας μάς ενημερώνει για τα αναπτυξιακά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα αφρικανικά κράτη στις αρχές του 21ου αιώνα. Ένα εξαιρετικό ανάγνωσμα για σκεπτόμενους ανθρώπους που θέλουν να γνωρίζουν τι συμβαίνει στον κόσμο, και ιδίως για δραστήριους οικονομικά ανθρώπους που ενδεχομένως προτίθενται να επενδύσουν στην Αφρική.

Παρουσίαση: Ο τόμος αυτός αφορά στην καταγραφή των πορισμάτων ειδικής έρευνας κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών, υπό την επιμέλεια και το συντονισμό του συγγραφέα. Η έρευνα προσεγγίζει τα πολλαπλά και ιδιαίτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα κράτη της αφρικανικής ηπείρου, με έμφαση σε εκείνα που απαρτίζουν την περιοχή της λεγόμενης υποσαχάριας ή Μαύρης Αφρικής.

• Συγγραφέας: Γρηγόρης Τσάλτας
• Κατηγορία: Πολιτικό
• Χρονολογία: 2003
• Σελίδες: 541
• Εκδότης: Σιδέρης

Το ποδόσφαιρο στην Αφρική

Υπότιτλος: Σύγκρουση, συμφιλίωση και συνύπαρξη

Έχοντας ταξιδεύσει εκτεταμένα στην Αφρική, λίγα πράγματα έχω παρατηρήσει να έχουν τόσο κοινό οι κατά τ’ άλλα ετερόμορφες κοινωνίες της ηπείρου όσο την λατρεία για το ποδόσφαιρο. Από τους διάσημους, ακριβοπληρωμένους Αφρικανούς ποδοσφαιρικούς αστέρες των μεγάλων ευρωπαϊκών συλλόγων, μέχρι τα παιδιά των αχανών παραγκουπόλεων που φτιάχνουν μπάλες από πλαστικές σακούλες και σπάγκο, οι κάτοικοι της Αφρικής μοιράζονται μία ολόψυχη αγάπη για το άθλημα. Κατά την γνώμη μου, το ποδόσφαιρο αντιπροσωπεύει όσο τίποτε άλλο το «αφρικανικό όνειρο». Μέσω αυτού του βιβλίου, διεισδύουμε εις βάθος στο κοινωνικό υπόβαθρο όπου έχει καλλιεργηθεί αυτή η σχέση πάθους ανάμεσα στους Αφρικανούς και τον βασιλιά των αθλημάτων.

Παρουσίαση: Με ποιον τρόπο οι αφρικανικές κοινωνίες αντιλαμβάνονται και παίζουν το παιχνίδι του ποδοσφαίρου; Ποια είναι η κοινωνική ιστορία του ποδοσφαίρου στην Αφρική; Πως συνδέεται το ποδόσφαιρο με την αφρικανική εμπειρία της αποικιοκρατίας και της ανεξαρτησίας, του πολέμου και της μετανάστευσης, του εθνικισμού και της παγκοσμιοποίησης; Με ποιον τρόπο η ιδιαίτερη κουλτούρα των αφρικανικών πληθυσμών εκφράζεται μέσω του ποδοσφαίρου; Η παρούσα πρωτοποριακή συλλογή κειμένων προσπαθεί να δώσει απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα και σε πολλά ακόμα που σχετίζονται με το ρόλο του ποδοσφαίρου στην αφρικανική ήπειρο. Όλοι οι συγγραφείς διεισδύουν σε βάθος στις ιδιαιτερότητες των αφρικάνικων κοινοτήτων προκειμένου να εξετάσουν αναλυτικά την ποδοσφαιρική κουλτούρα στις διάφορες περιοχές της Μαύρης Ηπείρου. Η Νιγηρία, η Νότια Αφρική, η Λιβερία, η Κένυα, το Καμερούν και η Ζιμπάμπουε είναι κάποια από τα «ποδοσφαιρικά έθνη» που μελετώνται προσεκτικά. Το βιβλίο αποτελεί ένα ενδιαφέρον ανάγνωσμα, όχι μόνο για αυτούς που αγαπούν το ποδόσφαιρο, αλλά και για όσους ενδιαφέρονται για το κοινωνικό υπόβαθρο του αφρικανικού ποδοσφαίρου.

• Συγγραφέας: Συλλογικό
• Κατηγορία: Αθλητικό / Κοινωνικό
• Χρονολογία: 2011
• Σελίδες: 458
• Εκδότης: Εκδόσεις Απρόβλεπτες

Στην Αφρική του μύθου η ανάσα του Ποταμού Ζαμβέζη

Περνώντας στην λογοτεχνία, αρχίζω παραθέτοντας αυτό το βιβλίο του συγγραφέα Χρήστου Χαρατσάρη. Σε αυτό παρακολουθούμε μία ιστορία αγάπης να εξελίσσεται σε μαγευτικά, εξωτικά αφρικανικά τοπία.

Παρουσίαση: Ο Ήλιος πια είχε αρχίσει να βαδίζει στο μονοπάτι της δύσης, παρ’ όλα αυτά η ζέστη ήταν ακόμα αρκετή. Η γοητεία που ανέδιδε το πρόσωπο της γυναίκας ήταν έντονη. Γύρω στα τριάντα πέντε, μέτρια στο ύψος, αλλά το πρόσωπό της ήταν ένα κομψοτέχνημα. Είχε μαύρα κοντοκουρεμένα μαλλιά και μάλλον τα πιο εκφραστικά μαύρα μάτια που θα μπορούσε να συναντήσει κανείς. Τα χαρακτηριστικά της ήταν λεπτά και το γενικότερο παρουσιαστικό της πρόδιδε μια σπάνια φινέτσα. Μάλλον η Ίρμα δεν είχε αντιληφθεί την παρουσία του, γιατί συνέχιζε να παρακολουθεί την καμηλοπάρδαλη στο απογευματινό της φαγητό. Το κορμί της γυναίκας είχε πάρει και αυτό θαρρείς μια στάση μυστηριώδη. Όπως το ύφος της έτσι και το κορμί της, θύμιζαν μέσα στη σαβάνα ένα τεράστιο ερωτηματικό καθώς κοιτούσε το ζώο. Τη στιγμή εκείνη θα ήθελε, όπως την κοιτούσε, να μπορούσε να την αποτύπωνε πάνω σε έναν αιώνιο καμβά! Αυτή η σκηνή που παρακολουθούσε ήταν ακόμα μία αποκάλυψη μπροστά στα μάτια του. Η γυναίκα ερωτηματικό, κοιτούσε την αυτοκράτειρα της ζούγκλας, που χόρταινε την πείνα της, μια εικόνα που ούτε χίλιες λέξεις δεν μπορούσαν να την περιγράψουν. Το μεγαλείο του κάδρου συμπληρωνόταν από το πέταγμα των παράξενων πουλιών της Αφρικής κι από τον αφέντη Ήλιο, που έβαφε το σύμπαν με χρυσοκόκκινες πινελιές.

• Συγγραφέας: Χρήστος Χαρατσάρης
• Κατηγορία: Μυθιστόρημα
• Χρονολογία: 2016
• Σελίδες: 398
• Εκδότης: Πνοές Λόγου & Τέχνης

Ηλέκτρα το δάκρυ της Αφρικής

Σε άλλο ένα ενδιαφέρον μυθιστόρημα λαμβάνον χώρα στην Αφρική, εδώ ακολουθούμε τα βήματα της Ελληνίδας ηρωίδας στην Νιγηρία, και γνωρίζουμε μαζί τής τα θέλγητρα, αλλά και σύγχρονα προβλήματα, αυτής της χώρας.

Παρουσίαση: Στην Αθήνα του 1969 η νεαρή Ηλέκτρα, απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών, είναι έτοιμη να κατακτήσει τα όνειρά της, μα μια απρόσμενη συνάντηση με τον μετανάστη Ηλία Θωμόπουλο ανατρέπει τα σχέδιά της. Οι συναρπαστικές ιστορίες που της διηγείται για την Αφρική τη γεμίζουν δέος και θαυμασμό, και καταλήγει να τον παντρευτεί και να τον ακολουθήσει στη Μαύρη Ήπειρο. Μόνο που γρήγορα αντιλαμβάνεται πως η Νιγηρία είναι μια επικίνδυνη χώρα. Η Ηλέκτρα ωθείται να συνθηκολογήσει με τη μοναξιά, τον φόβο της μαύρης μαγείας καθώς και της ένοπλης ληστείας. Ωστόσο, όλα αυτά δεν την εμποδίζουν να αγαπήσει με πάθος την Αφρική και να αφιερωθεί στα παιδιά της Αμερικανικής Ιεραποστολικής Σχολής, όπου διδάσκει, αλλά και σε όλα τα ορφανά που βρίσκουν απεριόριστη αγάπη στην αγκαλιά της. Ύστερα από σαράντα πέντε χρόνια γεμάτης ζωής, η Ηλέκτρα και ο Ηλίας αποφασίζουν να επαναπατριστούν, αλλά δεν υπολογίζουν πως, όταν ξεριζώσεις ένα γέρικο δέντρο, τότε αυτό μαραίνεται και πεθαίνει. Δυο χρόνια αντέχει ο Ηλίας στην Ελλάδα. Μετά τον θάνατό του, τίποτα πια δεν κρατά την Ηλέκτρα μακριά απ’ όσα αγάπησε στην Αφρική. Επιστρέφει, ανυποψίαστη για το μεγάλο παιχνίδι που της επιφυλάσσει η μοίρα: τη συνάντησή της με την εξτρεμιστική οργάνωση Μπόκο Χαράμ.

• Συγγραφέας: Γιόλα Παπαδοπούλου-Δαμιανού
• Κατηγορία: Μυθιστόρημα
• Χρονολογία: 2017
• Σελίδες: 416
• Εκδότης: Ψυχογιός

Δρόμοι της Αφρικής

Για να μην κλείσουμε αυτή την λίστα δίχως να συμπεριλάβουμε και έναν Αφρικανό συγγραφέα, παραθέτω αυτό το πολυβραβευμένο βιβλίο του διεθνώς αναγνωρισμένου και πολυμεταφρασμένου, Κονγκολέζου συγγραφέα Εμμανουέλ Ντογκάλα. Μέσω αυτής της συγκλονιστικής ιστορίας, παίρνουμε μία ιδέα από την τετυραννημένη καθημερινότητα των ανηλίκων στρατιωτών στην πολύπαθη πατρίδα του συγγραφέα.

Παρουσίαση: Στο Κογκό των πρόσφατων εμφυλίων πολέμων, ο 16χρονος Τζόνι και η συνομήλική του Λαοκολέ μεγαλώνουν σε αντίπαλα στρατόπεδα, ανάμεσα σε ένοπλες συγκρούσεις, ανεπαρκείς διεθνείς οργανισμούς και κατασκευασμένες ειδησεογραφικές ανταποκρίσεις. Αναζητώντας ο καθένας τη δική του αλήθεια για τη ζωή, ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους, σε μια Αφρική που παραλογίζεται πολεμώντας τον εαυτό της.

• Συγγραφέας: Εμμανουέλ Ντογκάλα / Emmanuel Dongala
• Ξενόγλωσσος Τίτλος: Johny Chien Mechant
• Μετάφραση: Δημήτρης Ζαπώνης
• Κατηγορία: Μυθιστόρημα
• Χρονολογία: 2004
• Σελίδες: 352
• Εκδότης: Σύγχρονοι Ορίζοντες

Παραμύθια από την Αφρική

Τέλος, για να μην μείνουν παραπονεμένοι και οι μικροί μας φίλοι, προσθέτω και αυτήν την ωραία συλλογή παραμυθιών από την Αφρική. Οι νεαροί αναγνώστες παρακολουθούν τις περιπέτειες των δίποδων και τετράποδων ηρώων σε τρεις αφρικανικές χώρες. Ίσως αυτές οι ιστορίες θα περιθάλψουν κάποιους μελλοντικούς εξερευνητές.

Παρουσίαση: Γιατί ο ήλιος και η σελήνη ανέβηκαν στον ουρανό; Πώς έγινε η χελώνα βασιλιάς των ζώων; Ποιο ήταν το όνειρο του Γιόμο; Λαϊκά παραμύθια από τρεις χώρες της Αφρικής, ντυμένα με τη γοητεία του λόγου από τη δόκιμη συγγραφέα, συνδυάζουν την προσωπική καλλιτεχνική δημιουργία με την ανώνυμη λαϊκή φαντασία και γίνονται μαγευτική συντροφιά για κάθε αναγνώστη.

• Συγγραφέας: Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου
• Εικονογράφηση: Αλέκος Φουντουκλής
• Κατηγορία: Παιδικό
• Χρονολογία: 2012
• Σελίδες: 48
• Εκδότης: Πατάκης

Αυτά ήταν κάποια από τα πιο ενδιαφέροντα βιβλία στην ελληνική γλώσσα με θέμα την Αφρική. Αν τύχει να διαβάσεις κάποια εξ αυτών, γράψε τις εντυπώσεις σου στα σχόλια. Ή εάν έχεις κάποια ακόμη να προτείνεις, επίσης.